Museum Belvédère

In het schilderachtige Oranjewoud, vlakbij het prachtige Landgoed Oranjewoud, ligt Museum Belvédère.

Het strak vormgegeven gebouw (dat in 2006 werd bekroond met de BNA-architectuurprijs) huisvest het eerste en enige museum voor moderne en hedendaagse kunst in Friesland. Het werd in 2004 opgericht door Thom Mercuur, die daarmee een jongensdroom realiseerde. Samen met de kunstschilders Boele Bregman en Sjoerd de Vries droomde hij al sinds de jaren vijftig van de vorige eeuw, van een plek waar de kunst in stilte kon verblijven. Jaren later was het hem gelukt en werd Museum Belvédère een feit.

Het museum is een ontwerp van de architect Eerde Schippers. De afdelingen van de permanente collectie en de wisselende exposities zijn van elkaar gescheiden door een centrale ruimte boven het water, waarin het restaurant, de museumwinkel en de bibliotheek zijn gevestigd. Het moderne gebouw heeft de vorm van een kijkdoos en neemt een natuurlijke plaats in binnen het nieuwe landschapspark; de donkere gevel valt bijna weg tegen de stammen van de omringende bomen. Vanuit het museumcafé is er een prachtig uitzicht op het grand canal dat de moderne baroktuinen doorsnijdt. Aan het einde van het water (de Prinsenwijk) ligt Landgoed Oranjewoud, het vroegere buitenverblijf van de Oranje-Nassau’s.

Geschiedenis van het landgoed

De geschiedenis van het landgoed gaat terug tot 1676, toen Albertina Agnes van Oranje een oude state buiten Heerenveen tot Oranjewoud doopte en vele wijzigingen liet aanbrengen. Zo verbreedde landschapsarchitect Daniël Marot het water van de Prinsenwijk tot een Friese versie van het grand canal van Versailles. Het huidige Museumpark is een moderne versie van de oude barok tuin. De promenades aan weerszijden van het grand canal zijn hersteld, met daarnaast de met bomenrijen omzoomde lanen van Marot. Een museumbezoek kan goed worden gecombineerd met een wandeling door het moderne Museumpark of een langere wandeling door de bossen van Oranjewoud, waarbij de Belvédère (uitkijktoren), kan worden bezocht of de overtuin, de vroegere tuin van het landgoed.

De vaste collectie van het museum bestaat uit twintigste-eeuwse en eigentijdse beeldende kunst uit Friesland. Hiermee is Museum Belvédère de thuishaven van de belangrijkste Noord-Nederlandse kunstenaars van de twintigste eeuw. Hun schilderijen worden getoond samen met dat van geestverwanten uit Nederland en Vlaanderen. Tot de vaste collectie horen onder andere werken van Hendrik Werkman, Thijs Rinsema, Jean Brusselmans, Jan Altink, Gerrit Benner, Willem Hussem, Roger Raveel, J.C.J. Vanderheyden en Robert Zandvliet. Eén van de belangrijke kunstenaars van het museum is Jan Mankes. Hij woonde en werkte in De Knipe aan de Woudsterweg, bijna recht tegenover het huidige museum.

Museum Belvédère organiseert ongeveer vijf exposities per jaar. Naast de grote wisselende tentoonstellingen, worden regelmatig kabinetpresentaties gemaakt van aanstormend talent, bijzondere bruiklenen of nieuwe aanwinsten. In het gebouw vinden talloze culturele activiteiten plaats zoals concerten, lezingen en kleine voorstellingen. Het museum brengt veel eigen publicaties uit en heeft een museumtijdschrift (MB). Rondleidingen in zowel het museum als het park zijn op aanvraag mogelijk. De verschillende ruimtes van het museum kunnen ook worden gehuurd voor vergaderingen, feesten of bijeenkomsten.